Renovatie rijwoning uit 1920 in Utrecht

voorgevel van de rijwoning uit 1920

De oude dakspant tussen nieuw stucwerk

De opdracht

In 2010 kochten Ingrid en René samen een oud studentenhuis dichtbij het centrum van Utrecht. Het was al een oud huis en het had zijn eigenaardigheden, maar met de nodige reparaties, werd het voor hen een prima plek om te wonen. Echter, in de loop van de jaren staken er toch problemen de kop op: lekkage in de badkamer, de keuken die aan het einde van haar latijn was, elektriciteitskabels die niet meer aan de huidige normen voldeden… In 2020 werd het tijd om na te denken over verhuizen of verbouwen. De keuze viel op de laatste.

Herstellen, verbouwen en verduurzamen

Een verbouwing is meestal een goed moment om je huis te upgraden. Zo ook in dit geval. Er zijn gelijk herstelwerkzaamheden uitgevoerd om de eer terug te brengen in de voorgevel. De hele buitenschil is beter geïsoleerd: een nieuwe schuimbeton vloer op de begane grond, met vloerverwarming, voor- en achtergevel met een voorzetwand en nieuwe kozijnen. De keuken uitbouw is opnieuwe gebouwd incl. toilet en washok. De indelingen op de eerste verdieping zijn verbeterd en er is een nieuwe badkamer geplaatst. De elektra en riool zijn vernieuwd. Alle wanden en plafonds zijn gestuukt. Kortom een totaalaanpak.

Dubbel hoge ruimte door de vide

De blauwe ornamenten en grote glasvlakken horen niet bij deze klassieke rijwoning.

Wc met uitzicht
Gevel na renovatie, nieuwe kozijnen en herstel van de spekband en het metselwerk.
plattegrond tekening van de begane grond
Houten gevelbekleding uitbouw
plattegrond tekening van de eerste verdieping
Gerenoveerde trap met verlichting
plattegrond tekening van de eerste verdieping
Nieuwe keukeninrichting
Oostgevel van de houten woning
De houten vensterbanken brengen een fijne natuurlijke sfeer in huis.

Natuurlijke materialen, de natuurlijke keuze

Om de oorspronkelijke uitstraling van de voorgevel intact te laten hebben wij gekozen om te gaan isoleren aan de binnenkant. Dat scheelt ook tijd, geld en moeite. De voorzetwanden zijn opgetrokken in een dampopen houtskeletbouw met gezonde en natuurlijke isolatiemateriaal. Door de voorzetwand zijn de gevels nu dikker geworden waar de houten vensterbanken accentueren de diepere gevelopeningen. De meeste kozijnen van de woning zijn vervangen. Voor de nieuwe kozijnen hebben wij gekozen voor de duurzame en milieuvriendelijke houtsoort Finti. Dit thermisch verduurzaamde hout zorgt voor een betere isolatie dan hard hout, gaat net zo lang mee én komt uit Finland: drie keer zo duurzaam dus.

Isoleren betekent ook ventileren

Omdat de gevel van het huis door de isolatie goed kierdicht is gemaakt, moest er ook iets gebeuren met de ventilatie. Op de begane grond is een gebalanceerd ventilatiesysteem met WTW (Warmte-Terug-Winning) geplaatst. Vervuilde en vochtige binnenlucht uit het toilet en de keuken wordt naar buiten afgevoerd. De verse buitenlucht komt voorverwarmd door de WTW de woonkamer in. Dit bespaart een hoop energie en zorgt voor een hoog comfort in huis. Samen met de vloerverwarming is het binnenklimaat aangenaam en stabiel tijdens alle seizoenen. Ook op de verdieping wordt de badkamer afgezogen. Dit zorgt voor een onderdruk op de verdieping. Verse lucht komt naar binnen via de roosters boven het glas in de slaapkamers. 

tekening langsdoorsnede C
De houten balustrade is een eyecatcher op de overloop.
tekening langsdoorsnede C
Overloop met een deur naar het dakterras.
tekening langsdoorsnede C
Ingebouwde toiletrolhouder
tekening langsdoorsnede C
Stukwerk dat naadloos aansluit op de wandtegels

projectgegevens

opdrachtgever: particulier

bouwjaar: 1920 – renovatie: 2023

ventilatie:
– balansventilatie met WTW op
   de begane grond.
– Natuurlijke toevoer en mechanische
   afvoer op 1e verdieping.

project architect: Shai van Vlijmen

project team:
Christiaan Gombert
Yoeri Wolffenbuttel
Noelle Huissen
Kay Witlam

aannemer: V.O.F. De Bouwmaat – Utrecht

Ervaring van de opdrachtgevers

‘Je houdt als opdrachtgever de controle’

In 2010 kochten Ingrid en René samen een oud studentenhuis dichtbij het centrum van Utrecht. Het was al een oud huis en het had zijn eigenaardigheden, maar met de nodige reparaties, werd het voor hen een prima locatie om te wonen. Echter, in de loop van de jaren staken er toch problemen de kop op: lekkage in de badkamer, de keuken die aan het einde van haar latijn was, elektriciteitskabels die niet meer aan de huidige normen voldeden… In 2020 werd het tijd om na te denken over verhuizen of verbouwen.

Ingrid: ‘We hebben allebei geen rijbewijs, dus we zijn afhankelijk van het OV. En dan is centraal wonen een pré. Ook wonen we fijn en hadden het idee dat we van ons oude huis iets moois konden maken. Eigenlijk was verhuizen geen optie. Ik kwam op een lezing van NarrativA architecten terecht en was geboeid door hun verhaal. We wisten toen nog niet precies wat er aan ons huis moest gebeuren, maar we wisten wel dat we graag duurzaam en toekomstbestendig wilden verbouwen. Zodoende zijn we met Shai in gesprek gegaan.’

‘Het was het begin van de coronatijd,’ vervolgt René hun verhaal, ‘en dat maakte de leefbaarheid van ons huis nog belangrijker. We waren al met verduurzamen bezig door de aanschaf van zonnepanelen, maar in de coronatijd kwamen we er ook achter dat het binnenklimaat van ons huis niet optimaal was. In de zomer was het erg warm en in de winter kwam er veel kou uit de keuken.’

Met de natuur mee bouwen, in plaats van ertegenin

Ingrid vertelt wat hen aansprak in NarrativA architecten: ‘Shai en zijn collega’s hebben oog voor toekomstgericht bouwen, biobased. Ze proberen om vooral met de natuur mee te bouwen, in plaats van ertegenin. Eerst vroeg ik me af of dat wel kan met een woning midden in de stad, maar zoals het nu is geworden, lijkt dat er wel op.’ René vult aan: ‘Shai heeft een visie én ervaring, en hij kan zijn inzichten op een eenvoudige manier duidelijk maken. Zijn uitleg over vochtregulatie en lucht gecontroleerd bouwen, was boeiend om te horen. NarrativA architecten had de oplossing voor problemen waar wij mee zaten.’

Het proces van het zoeken naar een aannemer ging niet van een leien dakje. René en Ingrid hadden een aannemer gevonden die redelijk enthousiast was over hun biobased verbouwingsplannen, maar toen het aankwam op het maken van een offerte, bleek hij een ander project te hebben aangenomen. Ze kwamen op een wachtlijst en het duurde maar liefst twee jaar voordat ze uiteindelijk met een andere aannemer in zee gingen.

Uitstel heeft ook voordelen

René: ‘De wachttijd gaf ons ruimte om er goed over na te denken én te sparen. Daardoor hebben we uiteindelijk meer verbouwd dan ons oorspronkelijke plan was. Op de eerste verdieping bijvoorbeeld wilden we eerst nog het een en ander laten staan. Maar Shai was heel direct en zei dat het efficiënter was om de boel rigoureus in een keer te slopen. Hij heeft goede informatie gegeven over de opties, en het gebruik van duurzame materialen. Steeds lag de uiteindelijke keuze bij ons. Daardoor heb je het gevoel dat je als opdrachtgever controle houdt. Zo hebben wij besloten bijvoorbeeld om de zolder- indeling voorlopig in de oude staat te laten. Maar we hebben wel de zoldervloer geïsoleerd, en op de begane grond is de houten vloer vervangen door een goed geïsoleerde schuimbeton vloer met vloerverwarming.’

‘Ons huis was aan alle kanten schots en scheef, dat moest rechtgetrokken worden om alle deuren weer dicht te kunnen doen,’ vertelt Ingrid. ‘En de keuken aan de achterkant die rond 1950 was bijgebouwd, is tegen de vlakte gegaan en opnieuw opgetrokken. We hebben vier maanden niet thuis gewoond.’

De fikse verbouwing had ook financiële consequenties. René: ‘Dat verduurzamen een prijskaartje heeft, dat wisten we. Maar we zijn wel verrast door de prijsstijgingen van het materiaal en de loonkosten de afgelopen jaren. Dat is echter niemand aan te rekenen. Achteraf ben ik blij dat het wat langer heeft geduurd voordat de verbouwing daadwerkelijk begon, zodat ik meer kon sparen.’ Hij lacht. ‘Uitstel heeft ook voordelen gehad voor ons. En Shai is daar heel sportief in geweest; hij heeft geen inflatiecorrectie doorgevoerd en is met ons tijdspad meebewogen.’

In contact met alle betrokkenen

De samenwerking met NarrativA is het koppel goed bevallen. ‘Ik vond het fijn dat we een onafhankelijk oog hadden op onze aannemer,’ zegt René. ‘Iemand die de technische termen begrijpt, die dezelfde taal als de aannemer spreekt. Daarom hebben we Shai ook de bouwbegeleiding laten doen. Hij is een vriendelijke man, bescheiden en bereid om te leren. En wat ook een voordeel was, is dat Shai goed zicht heeft op de markt en in zijn voorstel voor bepaalde keuzes rekening houdt met mogelijke toekomstige bewoners.’

Ingrid vult aan: ‘Het viel mij op dat hij ook oog heeft voor detail en interieur, dat hij goede adviezen gaf over kleuren en tegels, zodat je zelf niet alle duizenden opties hoeft door te nemen.’ ‘Ja, zelfs tot en met de kleur van de kit,’ zegt René lachend. ‘Ik heb daarnaast gewaardeerd dat Shai op een gegeven moment zelfs in gesprek ging met onze buren, met wie er een klein geschil was ontstaan met betrekking tot onze verbouwing. Shai heeft in alle rust onze keuzes toegelicht.’

Ga praten met mensen die je zijn voorgegaan

René en Ingrid hebben nog wel een tip voor mensen die net als zij hun woning duurzaam willen verbouwen: ‘Weet waar je aan begint. Ecologisch verbouwen is mooi, maar maakt het niet per definitie makkelijker, onder andere in de keuze van de aannemer. Een aannemer moet bereid zijn om anders te werken dat hem gebruikelijk is. En er hangt een prijskaartje aan duurzaam verbouwen, zeker als je ook de bouwbegeleiding door NarrativA laat doen. Dit raden wij overigens iedereen aan. Het is belangrijk om bij soortgelijke projecten te gaan kijken en jezelf goed te informeren. Ga praten met mensen die je zijn voorgegaan en maak bewuste keuzes. Ons huis wordt aangesloten bij de duurzame huizenroute. Precies daarvoor.’

Ingrid en René,
Utrecht

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Ongeveer één keer per maand ontvang je een e-mail met informatie over interessante blogberichten, lopende projecten, of lezingen. Als de e-mails niet meer wilt ontvangen, kun je je altijd uitschrijven via de link onderaan iedere e-mail. Wij hopen uiteraard dat wij je mogen inspireren om jouw droomhuis te kunnen bouwen!