Pien en Reinier, met inmiddels volwassen kinderen die al een tijdje uit huis zijn, hebben besloten om hun grote woning te verruilen voor een kleiner maar fijner levensloopbestendige woning. De keuze was voor een gelijkvloerse bungalow uit de jaren ’50.

Aan de woning is in de loop der jaren niet veel gedaan. Qua binnenklimaat, comfort en energieverbruik scoort deze woning momenteel slecht. Er is nergens geïsoleerd. In de winter slaat de oude CV ketel vaak aan met loeiende, hete radiatoren. Het is vaak te warm of te koud, bijna nooit echt aangenaam.

De indeling is niet ideaal en past niet goed bij de wensen en eisen van nu. Hier valt dus veel te winnen met een verbouwing op een ecologische, biobased manier en daar helpen wij graag bij.

Ambitie
De ambitie van Pien en Reinier was hoog: verbouwen naar een passiefhuis niveau: een zeer goed geïsoleerd huis, hoge luchtdichtheid, goed gebalanceerd ventilatiesysteem met warmteterugwinning systeem (WTW), gezond en aangenaam binnenklimaat en zeer laag energieverbruik. Samen met adviseur Nicolaas van Everdingen (Plushuis) zijn we aan de slag gegaan.

Om het huis aangenaam en energiezuinig te maken is één van de eerste stappen om een volledige isolatie ‘deken’ rond het hele huis te plaatsen. Dat betekent een doorlopende isolatieschil voor de vloer, wanden en het dak. Er zijn twee mogelijkheden: of aan de buitenkant, of aan de binnenkant na-isoleren.

     Bestaande situatie na het sloopwerk.

Nieuwe indeling
Met de verduurzaming van een woning is het vaak een goed moment om ook andere aanpassingen te overwegen zoals de indeling. Ook bij deze woning is een nieuwe indeling gewenst, welke beter aansluit bij hun wensen en manier van leven. De structuur en bestaande wanden worden zo veel mogelijk gespaard. Wel wordt er een open keuken gerealiseerd waardoor er een fijn ruimtelijk effect wordt gecreëerd.

Buitenaf isoleren
In eerste instantie hebben wij gekeken naar helemaal van buitenaf na-isoleren. De woning heeft een ongeïsoleerde, gemetselde spouwmuur. Het buitenblad van de spouwmuur kan gesloopt worden en tegen het binnenblad komt een goed geïsoleerd houtskeletbouw (HSB) element. Het dak wordt ook aan de buitenkant geïsoleerd. De dakpannen, panlatten en tengels worden verwijderd, het dakbeschot wordt geïnspecteerd en gerepareerd waar nodig. Nieuwe dakelementen komen bovenop en de dakpannen mogen terug op het gerenoveerde dak.
De huidige houten begane grondvloer wordt door schuimbetonvloer vervangen. Schuimbeton is een licht beton door vele kleine luchtbubbeltjes, wat voor extra isolatie zorgt en op milieuprestatie beter scoort dan traditionele betonvloer op isolatie. De isolatie waarde van schuimbeton is ongeveer Rc=1,0 m2K/W per 10 cm.
Isoleren aan de buitenkant heeft vaak de voorkeur bouwtechnisch gezien en wegens ruimte besparing. De isolatielaag aan de binnenkant gaat ten koste van je binnenruimte. De nadelen van buitenaf isoleren zijn vaak de kosten en een langer traject met de gemeente en welstandscommissie. Met buitenaf isoleren worden de wanden aan de buitenkant dikker en de gezichtsbepalende details anders. Denk aan de aansluiting wand-dak-goot of de positie van de kozijnen in de gevel (negge, waterslag, dagkant enzovoort).

Isolatie aan de binnenkant
Binnen na-isoleren bleek voor dit project de beste optie. Een voorzetwand van SLS houten stijlen (38×89 mm) wordt 4 centimeter voor het binnenblad geplaatst. Een speciale folie met een vochtvariabele diffusieweerstand (Intello Plus folie van Pro Clima), wordt bevestigd tegen de stijlen. Over de folie komt nog een leidingspouw van 44 mm voor de elektra- en waterleidingen. De leidingspouw zorgt o.a. voor hogere luchtdichtheid. Er hoeven geen doorvoeren en gaten te komen door de folie. De leidingspouw is diep genoeg voor een gewone elektra wandcontactdoos (WCD). Deze ruimte wordt extra geïsoleerd en zorgt voor een verhoogde isolatiewaarde.

     Opbouw bestaande spouwmuur met spouwisolatie en voorzetwand.

Vochttransport
Bij isolatie aan de binnenkant van een gebouw is het belangrijk om ook naar het vochttransport te kijken. Een dampopen voorzetwandsysteem waar het opgebouwde vocht teruggegeven kan worden aan de binnenlucht, is een veilige keuze. Het is bijna onmogelijk om er met enkel een dampremmende folie voor te zorgen dat er geen vocht in de constructie wordt opgebouwd. Een lange periode van hoge relatieve luchtvochtigheid kan zorgen voor vochtproblemen en schimmelvorming. Schimmelvorming is ongewenst voor de woning en sterker nog, ook gevaarlijk voor onze gezondheid. Op deze manier kan je allergieën en gezondheidsklachten voorkomen.

De 7 cm spouwmuur wordt na-geïsoleerd met HR Biofoam Pearls. Alles bij elkaar zorgt dit voor een isolatiewaarde Rc>6,40 m2K/W. De Rc-waarde is eigenlijk niet de juiste indicatie voor hoe snel de kou of de warmte van buiten naar binnen zou komen.
De faseverschuiving is een meer betrouwbare indicatie. Dat is de tijd die nodig is voor de middagtemperatuur piek om naar binnen te komen. De toegepaste voorzetwand heeft een faseverschuiving van 17,3 uur. Dit is twee tot drie keer meer dan bij traditionele isolatiematerialen met dezelfde Rc-waarde.

                 Faseverschuiving voorzetwand van 17,3 uur.

De ramen zijn vaak één van de grootste warmtelekkages in huis. Dit komt niet alleen door het glas maar ook door de kozijnen en door de luchtdichtheid rondom de kozijnonderdelen. Naden en kieren zorgen voor ongewenst luchtlekkages, warmteverlies en vochtproblemen. Alle bestaande kozijnen worden vervangen voor Finti hout kozijnen met triple glas (drievoudig glas) en dubbele kierdichting. De ruimte tussen het kozijn en de wand wordt extra geïsoleerd en luchtdicht afgeplakt. 

Warmte opwekken
De oude CV ketel wordt vervangen door een kleine warmtepomp in combinatie met vloerverwarming en een paar convectoren. Een convector ziet er uit als een radiator maar is beter afgestemd voor lage temperatuur verwarming (LTV) afgiftesysteem. Het voordeel van een convector vergeleken met vloerverwarming is dat de convector sneller kan reageren bij warmte- of koelvraag. Het nadeel is dat de convector meer ruimte in beslag neemt en zichtbaar blijft, in tegenstelling tot vloerverwarming die in de vloer ligt.

Het gebalanceerd ventilatiesysteem waarmee de luchttoevoer en afvoer mechanisch wordt geregeld, zorgt er in combinatie met de warmte-terug-win installatie (WTW) voor dat er minder energie verloren gaat door ventilatie. De ramen kunnen natuurlijk nog steeds geopend worden om te spuien of als je liever een keer met het raam open wilt slapen. De ventilatie wordt constant afgestemd op de vraag. Dit gebeurt met behulp van CO2 sensoren. Zo waarborgt de installatie dat je genoeg verse lucht hebt met een laag CO2 niveau.

Ben je benieuwd naar de detaillering of heb je nog veel vragen als particulier of professional?
Schrijf je in voor één van onze lezingen!

Liever eerst de kat uit de boom kijken en op de hoogte blijven van dit project en andere projecten?
Schrijf je in voor onze maandelijkse update.