Na de ontwerpfases gaat het WikiHouse project in Almere een nieuwe fase in. De omgevingsvergunning is verleend en de engineering van de woningen is in volle gang. Over een tijdje kan het bouwen van het project starten. In CPO verband (Collectief Particulier Opdrachtgeverschap) worden er 13 woningen ontworpen en gebouwd door een groep mensen. Het initiatief is van het Woningbouwatelier – gemeente Almere, onder begeleiding van Urbannerdam. Er wordt momenteel hard nagedacht hoe het bouwen wordt ingestoken, vanwege de beperkingen door het coronavirus.

De deelnemers van de eerste fase zijn heel enthousiast en hopen deze zomer nog te kunnen starten met bouwen van hun eigen huis. De planning is strak, dus het wordt spannend of alle bouwmaterialen op tijd kunnen worden geleverd en de bouwplaats op tijd kan worden ingericht. Het bouwen van woningen door particulieren is al bijzonder, maar met alle beperkingen door corona zal dat een nog grotere uitdaging worden.

Wij delen graag de ervaringen tot nu toe van deelnemer Sebastiaan Vos (44). De foto’s in dit bericht zijn gemaakt tijdens het bouwen van enkele modules om te testen of alles goed is uitgedacht en getekend. Heel leuk om als architect niet alleen te tekenen, maar ook eens te bouwen.

freestekening met een deel van de puzzelstukken voor de bouwtest

pagina uit de handleiding voor de bouwtest van een van de WikiHouse modules

Puzzelen met hout en energie

‘Ik denk dat het bouwen met hout de toekomst is. Deze nieuwe huizen zijn zo goed geïsoleerd dat bij verwarmen zo goed als niet nodig is’ Sebastiaan Vos (44 jaar) is als energieambassadeur al heel erg bezig met duurzaamheid. In september 2019 tekende hij zich in voor WikiHouse De Stripmaker. Hij gaat komende zomer zijn huis bouwen in Almere Buiten. Samen met 12 andere initiatiefnemers doet hij mee met de eerste fase van dit bijzondere project.

‘Ik vind het een geweldig methode. WikiHouses werkt met een systeem dat bijna iedereen zo in elkaar kan zetten. Nu ben ik het helemaal aan het indelen. Ik krijg straks een dakterras en beneden komt er een veranda over de hele breedte. Ik ben gek op houtbouw. Het is echt de toekomst. Veel beter dan het traditionele bouwen met beton en steen.’

de framestukken worden in de vloerplaten gestoken en vastgeschroefd

Nieuw onderkomen

‘In 2012 kreeg ik het eerste kavel in de nieuwe wijk Nobelhorst. Daar maakte ik er al een sport van om het huis zo zuinig mogelijk te maken. We kozen in Nobelhorst voor bodemwarmte om ons houten huis te verwarmen. Dat is de beste vorm. Maar het WikiHouse is klein en heeft zoveel isolatie. Dat wordt al warm als je eten kookt en van de mensen die er rondlopen.’

Na zijn scheiding zocht Sebastiaan een nieuw onderkomen. ‘Ik was bij mijn buren aan het uithuilen van de zomer en vertelde dat ik een ander huisje moest gaan zoeken. Mijn buurvrouw in Nobelhorst wees mij op dit prachtige project. Nu ga ik het echt helemaal zelf bouwen zoals ik wil. Het past helemaal bij mij, nog wel meer dan wat ik gedaan heb in Nobelhorst. En het is helemaal voor mijzelf.’

een kapspant wordt op het deel van de begane grond geplaatst

Met elkaar

Hij is razend enthousiast over het project. ‘In Nobelhorst vond ik het buurtschap waarin ik woonde, geweldig. Ik werkte mee in de moestuin en beheerde de buurtschuur. Het is heerlijk om voor de vereniging bezig te zijn. Bij WikiHouse De Stripmaker vormen we samen met de andere bewoners ook een vereniging. Deze is veel kleiner dan het buurtschap in Nobelhorst. Ik vind het leuk om samen dingen te organiseren en dingen te doen.’

Maar eerst moeten ze nog aan het bouwen gaan. ‘De ontwerpen zijn zo goed als klaar. Ik vind het idee van WikiHouse De Stripmaker echt heel leuk. Je stelt je eigen huis samen. Daarnaast ben ik fan van een duurzaam huis. Om een zo energiezuinig mogelijk huis te hebben. Het liefst een huis dat energie oplevert.’

de spanten van de kap zijn geplaatst, een flinke hoogte

Stralingswarmte

Hij volgt de ontwikkelingen rond duurzaamheid en energiegebruik nauwgezet die volgens hem in een stroomversnelling gaan. ‘Bij de informatieavond over welke energievorm we zouden kiezen voor de woning kregen we 3 opties. Ik hoorde het verhaal aan en vroeg aan degene die het presenteerde waarom die een andere optie vergat. Het zijn kleine huizen met een gigantische isolatiewaarde. Waarom zou je het dan eigenlijk nog moeten verwarmen. Daarna zijn we de energiewaarden gaan berekenen en ik weet zeker dat het kan. Met wanden waarin 35 centimeter isolatie zit, kan het niet anders.’

‘We kunnen de huizen als het heel koud is extra verwarmen met stralingswarmte. Je kunt infraroodvloerverwarming leggen in de badkamer en aan de wand een infraroodpaneel ophangen. Er zijn tegenwoordig al verwarmingspanelen in de vorm van een schilderij of met een eigen foto erop. Het systeem om de lucht te verversen voert de lucht af en zorgt ervoor dat de warmte niet verloren gaat (Warmte Terug Winning systeem – WTW ed.). Zo blijft het huis warm en gezond. Wel is het belangrijk om in de zomermaanden de zon buiten te houden. In de zomer geen direct zonlicht in huis. Anders wordt het binnen een snelkookpan.’

eindresultaat van een andere module die we hebben gebouwd tijdens de bouwtest

Gedragsverandering

Volgens Sebastiaan is het wel heel belangrijk het gedrag hierop aan te passen. ‘Je moet dan niet een kwartier je achterdeur open laten staan natuurlijk. Dat kan wel een gedragsverandering betekenen voor mensen. Maar je ziet dat het zo aangeleerd is. Ik denk dat we ook hier nog heel veel kunnen verbeteren. Het lijkt mij geweldig om hiermee aan de slag te gaan straks in mijn nieuwe buurtje.’

Het draait niet alleen om de energie voor de verwarming van zijn houten huis. Ook het waterverbruik neemt Sebastiaan onder de loep. ‘Nu ik toch mijn eigen huis ga bouwen en wat heb in te brengen qua energie en besparing voer ik dit ook maar meteen door in het beperken van drinkwatergebruik. Ik ga mijn regenwater hergebruiken voor het doorspoelen van het toilet en voor de wasmachine en de tuin. En er komt een speciale douche die 80% minder water verbruikt. Als ik de gebruikershandleiding mag geloven verbruik ik straks nog maar 1,5 liter water per minuut als ik douche.’

‘Tijdens de bouw krijgen wij coaching van een deskundige. Hij zal ons begeleiden en instructies geven. Ik heb het handboek al gezien voor het WikiHouse dat bij de BouwExpo in Almere Poort staat, dat is 160 pagina’s. En dat is kleiner dan mijn huis. Dus ik denk dat het van ons nog wel dikker wordt. Ik ben heel benieuwd hoe dat zal gaan. Het zijn allemaal spanten, dus je hebt geen kraan nodig. Ik kan mij voorstellen dat we taken verdelen. Dus dat mensen die wat minder goed zware spanten kunnen tillen, meehelpen bij het in elkaar zetten van de verschillende delen. En dat anderen dan weer de zware delen rechtop zetten en zo.’

Zelf bouwen

Ze moeten zelf de huizen bij WikiHouse De Stripmaker gaan bouwen. Gelukkig is Sebastiaan heel handig. ‘Ik vind het heerlijk om mijn handen uit de mouwen te steken. We gaan in de zomer met alle deelnemers tegelijk aan de slag. Het idee is dat we elkaar helpen en zo alle huizen casco opbouwen. Daarna moet je het zelf afmaken.’

De plek in Almere Buiten waar de WikiHouses komen, vindt Sebastiaan Vos ideaal. ‘Je zit daar heel dicht bij de natuur. De Oostvaardersplassen zijn echt op een paar minuten lopen van De Stripmaker. En dan heerlijk op zondagmorgen met mijn mountainbike het bos in. Ik zou eigenlijk al gisteren willen beginnen met bouwen.’.