Stel je begint met een blank canvas… hoe ziet de woning waarin je wilt wonen er dan uit?

Het lijkt misschien een vraag die niet heel realistisch is wanneer je al een woning bezit, maar toch is het goed om jezelf deze vraag te stellen. Het geeft je de mogelijkheid om even boven de huidige situatie uit te stijgen. Door hypothetisch te denken aan een geheel nieuw te bouwen woning, kom je erachter waarin jouw huidige woning en het ideale plaatje van elkaar verschillen en waarin de droom en de werkelijkheid misschien hetzelfde zijn.

Een blank canvas

Pak dat blanke canvas en neem gerust even de tijd.

En?… Er zijn vast een aantal dingen die anders mogen:

  • Een keuken die wel ruimte kan geven aan meer mensen,
  • Raamkozijnen welke niet elke ochtend beslagen zijn aan de binnenkant,
  • Geen zorgen meer over de energierekening de volgende winter,
  • Een extra slaapkamer op zolder, voor als de kinderen ouder worden,
  • Of die slaapkamer beneden, voor later als je zelf wat ouder bent.

Maar er zijn vast ook wel dingen die je echt niet kwijt wilt:

  • Dat heerlijke plekje in de zon, achterin de tuin,
  • De charme van die kleine ruitjes in de deuren,
  • Die karakteristieke gemetselde schouw in de voorkamer,
  • De werkkamer die vorig jaar nog is aangepakt en waar jullie best blij mee zijn,
  • De locatie van het huis in zo’n fijne buurt,
  • Dat thuisgevoel wat je niet zo snel ergens anders weer zou vinden…

Zijn allebei de kanten van de medaille herkenbaar? Dan is een verbouwing van de woning misschien wel wat voor jullie. Het mooie aan verbouwen is, dat het de mogelijk biedt om het goede te behouden en het slechte aan te pakken.

Ontwerpen in vier dimensies

Als architectenbureau ontwerpen wij onze projecten met de gedachte dat deze gebouwen voor minstens 100 jaar een prettige en comfortabele leefomgeving kunnen bieden. Een drie dimensioneel ontwerp kan nog zo goed zijn vandaag de dag, maar wanneer de factor “tijd” niet wordt meegenomen in het ontwerp, dan is het gebouw niet duurzaam. De tijd uit zich in levensduur van een gebouw. Daarbij heeft elk gebouwonderdeel zijn eigen levenscyclus, zoals gevisualiseerd in het Shearing Layers model van Steward Brand (zie onderstaande afbeelding). Zoals wij eerder in lezingen benadrukten, bevordert deze lagenbenadering de circulariteit. Door de tijd als vierde dimensie mee te nemen in het ontwerp, maak je gebouwen voor de toekomst.

Levensduur van gebouwonderdelen volgens het Shearing Layers model (Frank Duffy / Stewart Brand)

Levensduur van gebouwonderdelen volgens het Shearing Layers model (Frank Duffy / Stewart Brand)

Met deze gedachte kijken wij ook naar de bestaande woningvoorraad. De tand des tijds speelt in de woningvoorraad een grote rol. Ook al bouwen wij onze projecten met een zo hoog mogelijke kwaliteit, ook onze gebouwen zullen over 100 jaar niet meer aan alle wensen en eisen voldoen. Dit heeft twee redenen: enerzijds is alles onderhevig aan degradatie, anderzijds stellen wij als mensen ook steeds hogere eisen. Vaak is een woning nog lang niet afgeschreven wanneer deze niet meer aan alle eisen voldoet. Met een aantal ingrepen kun je de woning weer helemaal bij de tijd brengen, zodat je nog vele jaren kunt genieten van het huis.

Times are changing

De tijdsinvloed is duidelijk te zien aan de hand van een oude badkamer. Door de jaren heen is de douche al eens vervangen omdat die begon te lekken, het glanzende oppervlakte van de tegels is allang weggesleten en ook het plafond heeft meerdere lagen latex moeten krijgen om schimmel te voorkomen.

Bestaande badkamer (jaren '50)

Bestaande badkamer (jaren ’50)

Gerenoveerde badkamer

Gerenoveerde badkamer

In de naoorlogse woning zou deze nieuwe badkamer als luxe zijn omschreven. Een douche en een wastafel welke allebei op warm en koud water waren aangesloten, dat was nog niet vanzelfsprekend. Ook de douchehoek die is uitgevoerd zonder opstap, zou zijn tijd ver vooruit zijn geweest. En een ventilatiekanaal in de badkamer, was toen iets heel nieuws. Maar al die luxe eigenschappen van de badkamer, zouden vandaag de dag als basis-eigenschap worden ervaren. Met minder zouden wij niet meer willen. Als we naar bovenstaande foto kijken, kunnen ons nu niets meer voorstellen bij dit type badkamer in een nieuwbouwwoning. Tegenwoordig kiezen mensen vaak voor een grotere badkamer met een andere kleurstelling. Eentje met een bad en een douche, vaak twee wastafels en voldoende kastruimte.

Maak van je huis geen wegwerpproduct

Terug naar je eigen huis. Eigenlijk is het heel normaal wanneer je iets wilt veranderen aan je huidige woning. Mocht je nooit iets aan de woning veranderen, dan zal de woning op den duur minder waard worden. Het huis gaat dan niet met de tijd mee, ter ergernis van de (toekomstige) gebruikers. Om te voorkomen dat ons huis een wegwerpproduct wordt, is verbouwen daarom een logisch besluit. Voor zo’n verandering is het verstandig om een architect in de hand te nemen.

Een aanpassing van je huis kan op verschillende manieren. De verschillende termen lichten we kort toe:

  • Renoveren. Bij een renovatie vernieuw je oude elementen van een woning. Je vervangt bijvoorbeeld een oude keuken, verwarmingsketel of badkamer voor een nieuw exemplaar, zodat de woning weer aan de maatstaven van nu voldoet.
  • Restaureren. Het in goede staat brengen van min of meer bouwvallig geworden gebouwen, waarbij men de “oude” nieuwstaat als uitgangspunt heeft. Deze vorm is vaak bij monumentale panden van toepassing.
  • Verduurzamen. Hierin wordt de woning duurzamer gemaakt, waarin duurzaam dan weer staat voor ‘het milieu weinig belasten’. Bij verduurzamen denken we vaak alleen aan besparen op het gebruik van energie. Denk hierbij aan het isoleren van de gebouwschil en het plaatsen van een warmtepomp. Verduurzamen kan ook duiden op het beter conserveren van materialen. Denk hierbij aan het impregneren van bestaande houten balken zodat deze minder snel gaan rotten.
  • Verbouwen. Bij een verbouwing gaat het vaak echt om grote bouwkundige wijzigingen, zoals een aanbouw of een herindeling van de bestaande ruimtes en functies.

Verbouwen, daar krijg je (als het goed is) geen spijt van

Onze projecten kenmerken zich doordat deze verschillende vormen van verbouwen vaak in elkaar verweven zijn. Verbouwen is namelijk dé kans om je huis te verduurzamen. Of je nu gaat voor een volledige renovatie of een kleine klus, tijdens elke verbouwing is het mogelijk om duurzame keuzes te maken. Door de woning als integrale opgave aan te vliegen, werk je naar de beste oplossing toe. Van belang daarbij is dat zoveel mogelijk ingrepen No-Regret zijn. No-Regret betekent dat je geen spijt krijgt van het nemen van deze maatregelen omdat ze gecombineerd kunnen worden met diverse toekomstscenario’s. Het meest cruciale aan een No-Regret strategie is dat de maatregelen die je neemt ook in 2050 of 2060 nog volstaan.

Graag nemen we jullie mee in een aantal No-Regret maatregelen welke wij regelmatig voorstellen in verbouwprojecten.

Het dak op

Bij veel bestaande woningen komen wij dakpannen tegen welke kapot zijn gegaan. Oude gebouwen hebben daarnaast meestal geen regenscherm als onderdak onder de dakpannen liggen. Hierdoor is de kans op lekkage groot en ontstaat er eenvoudig schade tijdens stormachtige dagen. Deze situatie kwamen wij ook tegen in Aerdenhout.

Wanneer de dakpannen van een woning vervangen moeten worden, dan nemen wij graag het gehele dak onder handen. Door nu alles in één keer te doen, voorkom je extra werk de aankomende jaren, kortom de No-Regret route. Ons voorstel was om de dakpannen, panlatten, en tengels te demonteren. Bovenop het houten dakbeschot komt een harde houtvezelplaat te liggen. Deze plaat vormt een regenzeker onderdak, verstevigd de constructie en isoleert tegelijkertijd het dak. Hierdoor wordt de houten dakconstructie goed beschermt tegen weersinvloeden. Daarnaast maakt deze isolatieplaat het dak geschikt om verder van binnenuit te isoleren, zonder dat er condens-problemen optreden in het dakbeschot.

Na het aanbrengen van de houtvezelplaat worden er nieuwe tengels en panlatten op het dak geschroefd en worden de oude pannen teruggelegd, waar nodig eventueel aangevuld met tweedehands dakpannen.

Isoleren, luchtdichtheid en ventileren, 1+1+1=5

Een goed geïsoleerde gebouwschil verbetert jullie wooncomfort en zorgt voor een lage energierekening. Isoleren is daarom financieel aantrekkelijk en tegelijkertijd een duurzame keuze. Nu denk je bij isoleren snel aan het aanbrengen van isolatiemateriaal. Ondanks dat dit verstandig is, dekt dit niet de hele lading. Wil je de gebouwschil verbeteren, dan zal je de grootste lekken als eerst moeten aanpakken. Luchtdichtheid is daarbij een belangrijk aspect. Vaak kan er al met nieuwe tochtprofielen in alle kozijnen een eerste verduurzaming worden gemaakt. Het voorkomt niet alleen warmtelekken, maar zorgt ook dat ongewenste tocht verdwijnt.

De volgende stap in isoleren is het enkel glas of dubbel glas, van meer dan 10 jaar oud, vervangen. Deze raampartijen zorgen vaak voor grote warmteverliezen. Met HR++, triple, of vacuümglas kan er een grote sprong in comfort gemaakt worden. Wist je dat bestaande houten kozijnen zich heel goed lenen voor verduurzaming? Als het kozijn nog in goede staat is, kan deze blijven zitten en wordt alleen de glasplaat vervangen.

Met een goed geïsoleerde luchtdichte gebouwschil kun je een controleerbaar binnenklimaat maken, zonder afhankelijk te zijn van hoge stookkosten. Maar in dit verduurzaamde huis is het wel van cruciaal belang dat de luchtkwaliteit op niveau blijft. Nu alle kieren dicht zijn, dringt er geen frisse lucht meer naar binnen. Vandaar dat wij een gebouwschilrenovatie altijd combineren met het installeren van een ventilatietoestel. Met een ventilatietoestel kan goede luchtkwaliteit binnen altijd gewaarborgd worden. Tevens zorgt de warmte-terug-winning ervoor dat er nauwelijks energie verloren gaat bij de luchtuitwisseling van binnen naar buiten.

Verbouwen met of zonder architect

Het komt regelmatig voor in Nederland dat een verbouwing wordt gedaan alleen met een aannemer. Voor kleine ingrepen zoals een badkamerrenovatie of het vernieuwen van de keuken is de meerwaarde van een architect beperkt. Wil je een integraal aanpak en hulp tijden het hele traject? Dan is architect in hand nemen is een goed idee! Als architect helpen wij jullie een gestructureerd plan te maken. Wij beginnen met het uitzetten van de grote lijn en werken naar het detail toe. Wat zijn de wensen? Hoe is de bestaande situatie? Wat is het budget? En passen de wensen en het budget bij elkaar? Met een architect zijn deze vragen zelf bij een complexe opgave goed te beantwoorden.

Heb je een angst voor het blanke canvas, of weet je niet waar je moet starten? Dan komt onze expertise uitstekend van pas. Samen met jullie en later met het hele bouwteam zorgen wij dat op het blanke canvas een prachtig plan is geschilderd. Een paar maanden later en het plan is werkelijkheid geworden!

Wil je meer weten over wat er in jouw situatie mogelijk is? Kom langs voor een kennismakingsgesprek bij ons op kantoor in Houten. Stuur een bericht via het contactformulier of bel ons over de mogelijkheden.

Schrijf je in voor onze nieuwsbrief

Maandelijks ontvang je onze update over bestaande en nieuwe projecten. Zo krijg je een kijkje in de keuken van ons architectenbureau. Laat je inspireren tot het creëren van jouw droomhuis!