Natuurobservatorium de Eemlandhoeve

Bunschoten is gesitueerd in de delta van de rivier de Eem, tussen de Utrechtse Heuvelrug en de Veluwe. Kenmerkend aan het agrarische laagveengebied dat er weinig hoogteverschil is in de vallei. In de Eemvallei net buiten Bunschoten staat het sinds 2023 het Natuurobservatorium de Eemlandhoeve. Stichting Eemlandhoeve Netwerk (STEN) wil met dit observatorium een oaseplek voor tijdgenoten maken, waar men op adem kan komen, anderen mensen wil ontmoeten en ook letterlijk gezond gevoed wil worden. Om dichter bij de natuur te komen, was onder andere de keuze om dit gebouw uit biobased materialen op te trekken, natuurlijk voor de hand liggend. Het bijzondere aan dit project is dat de Eemlandhoeve-community een actieve rol heeft bij de bouwwerkzaamheden, onder begeleiding van een ervaren aannemer wordt het plan in fasen gerealiseerd.

Het natuurobservatorium is ontworpen aan de hand van ecologisch en biofilisch gedachtengoed. Geïnspireerd door de natuur met uiteraard natuurlijke technieken en bouwmaterialen. De vorm van het ontwerp doet denken aan een paddenstoel met plaatjes. De uitdaging was om de organische vorm van het gebouw op een eenvoudig stramien te krijgen, zodat het redelijk makkelijk en goedkoop met de gemeenschap te bouwen is. Het dak is gemaakt uit 12 segmenten van 30 graden. Samen wordt één geheel gecreëerd, een rond dak met erboven een 360 graden uitzicht over het landschap. 

Het gehele casco van het Natuurobservatorium is gebouwd door Bouwbedrijf Van Engen. Het professionele bouwteam van Van Engen, heeft een solide basis neergelegd, bestaande uit een betonnen plaatfundering, een hoofddraagconstructie van gelamineerd hout en een waterdicht dak geschikt voor begroeiing. De wanden worden opgetrokken uit kalkhennepblokken van 36 cm, geleverd door Isohemp. De buitengevel wordt beschermt door een laag kalkstuc. Voor uitstekend binnenklimaat is gekozen voor leemstuc aan de binnenkant. Het gebouw wordt afgebouwd door een groep handige vrijwilligers van Stichting Eemlandhoeve Netwerk.

Het natuurobservatorium bestaat uit een entreehal met een imposante wenteltrap, een expositie- en bijeenkomstruimte voor ongeveer 40 personen, een stilteruimte, sanitaire voorzieningen, een kleine vergaderruimte op de eerste verdieping en als hoogtepunt een overdekte uitkijktoren. Dit uitzichtpunt, op bijna 8 meter hoogte, is te bereiken via de brede ronde binnentrap in de kern van het gebouw of via een buitentrap.

Het groene dak is bekleed met verschillende sedum vetplanten, kruiden en veldbloemen. Dit groendak zorgt voor extra biodiversiteit in strijd tegen de wereldwijde bijen- en vlindersterfte. Daarnaast biedt het groendak extra isolatie tegen de warmte zomerzon. Vanuit het panoramisch uitzicht vormt het dak samen met de omgeving één groene oase, alsof je op een heuvel in het landschap staat.

opdrachtgever: Stichting Eemlandhoeve Netwerk (STEN)

jaar: 2023

oppervlakte: 108 m² (gebruiksoppervlak bijeenkomstfunctie)

project architect: Shai van Vlijmen

project team: Christiaan Gombert, Kay Witlam

aannemer casco: Bouwbedrijf van Engen

constructeur: Adviesbureau De Lange

hoofddraagconstructie: Heko spanten

kalkhennepblokken / gevel: Isohemp.nl